Wszyscy ze smutkiem śledzimy ostatnie wiadomości z Chorwacji. W sobotę 6 sierpnia 2022 r., nad ranem, na autostradzie A4 na północ od stolicy Chorwacji, doszło do wypadku polskiego autobusu. Jadący w kierunku Zagrzebia autokar zjechał z drogi i wpadł do rowu. Zginęło kilkanaście osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Wszyscy poszkodowani to obywatele Polski.
Jakie kroki prawne podjąć?
Nie sposób wyobrazić sobie emocji, jakie towarzyszą obecnie rodzinom ofiar, jak również bezpośrednio poszkodowanym w wypadku autokarowym. Nie ulega jednak wątpliwości, że przyjdzie czas na podjęcie kroków prawnych w celu uzyskania stosownego zadośćuczynienia, czy odszkodowania. Pojawi się wówczas wiele istotnych pytań. Od kogo żądać rekompensaty? W którym kraju dochodzić swoich praw? Na podstawie jakich przepisów działać?
Jakie prawo stosować?
Ogólnie przyjętą zasadą jest, że przy likwidacji szkód stosuje się prawo kraju miejsca zdarzenia, niezależnie od kraju pochodzenia sprawcy. Od każdej reguły są jednak wyjątki.
Transgraniczny wypadek komunikacyjny, do którego doszło na terytorium Unii Europejskiej (w tym przypadku Chorwacji), w kontekście ustalenia prawa właściwego, które znajdzie zastosowanie przy rozpatrywaniu roszczeń poszkodowanych, wymaga sięgnięcia do przepisów zawartych w rozporządzeniu (WE) nr 8644/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia, jeżeli rozporządzenie nie stanowi inaczej, prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego z czynu niedozwolonego jest prawo państwa, w którym powstaje szkoda, niezależnie od tego, w jakim państwie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę, oraz niezależnie od tego, w jakim państwie lub państwach występują skutki pośrednie tego zdarzenia. Jednakże w przypadku gdy osoba, której przypisuje się odpowiedzialność oraz poszkodowany mają w chwili powstania szkody miejsce zwykłego pobytu w tym samym państwie, stosuje się prawo tego państwa.
Mówiąc krótko, w sprawie wypadku autokaru w Chorwacji, jeśli poszkodowany i kierowca autokaru (sprawca) mają miejsce zwykłego pobytu w Polsce, zastosowanie będzie miało prawo polskie.
Od kogo dochodzić odszkodowania za wypadek w autokarze?
Nie ulega wątpliwości, że za wszelkie szkody na osobie pasażerów i ich rodzin, na zasadzie ryzyka odpowiada przewoźnik. Przewoźnik zresztą, jak każdy posiadacz pojazdów mechanicznych obowiązany jest posiadać obowiązkowe ubezpieczenie OC autokaru. W takiej sytuacji zatem, to ubezpieczyciel autokaru winien zadośćuczynić wszelkim roszczeniom poszkodowanych.
Jak uzyskać odszkodowanie i zadośćuczynienie po śmierci osoby bliskiej?
Podstawę prawną dochodzenia roszczeń po śmierci osoby bliskiej stanowi art. 446 kodeksu cywilnego. Przepis ten wskazuje, jakie roszczenia przysługują rodzinie oraz osobom bliskim zmarłego. W razie zaistnienia wypadku śmiertelnego, osobom bliskim zmarłego przysługują roszczenia o:
- zwrot kosztów leczenia i pogrzebu, temu kto je poniósł;
- rentę;
- odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej;
- zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę.
Komu należy się odszkodowanie i zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej w wypadku autokarowym?
Do żądania odszkodowania i zadośćuczynienia po śmierci osoby bliskiej uprawnieni są tylko najbliżsi członkowie rodziny zmarłego. Na ogół za najbliższych członków rodziny uznać można będzie zstępnych i wstępnych pierwszego stopnia (dzieci i rodziców). Ale czy tylko ich? Pod pojęciem bliskości rozumieć należy więzy emocjonalne, a nie prawne – nawet dalszy krewny może być osobą bliską zmarłemu jeśli zamieszkiwali wspólnie. Za najbliższych członków rodziny uznać można również macochę lub ojczyma albo dziadków.
Szersze pojęcie rodziny, oparte nie tylko na więzach formalnych przyjęte zostało w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 grudnia 2014 r. (sygn. akt. I ACa 638/14), w którym stwierdzono, że “brak jest podstaw, aby pojęcie rodziny ograniczać do małżonka, wstępnych, zstępnych i powinowatych. Pojęcie to należy ujmować szerzej. I tak np. nie można stwierdzić, że wieloletni konkubinat, w ramach którego zaspokajane są zarówno potrzeby materialne, jak i emocjonalne konkubentów, aspiracje do samorealizacji i poczucia bezpieczeństwa, nie jest rodziną w rozumieniu art. 446 § 4 kodeksu cywilnego“.
Przykładowy katalog osób uprawnionych:
- dzieci i wnuki zmarłego;
- małżonek zmarłego;
- rodzice i dziadkowie zmarłego;
- rodzeństwo zmarłego;
- konkubent zmarłego;
- macocha i ojczym zmarłego.
Osoba poszkodowana w wypadku autokarowym
Osobom poszkodowanym w wypadku komunikacyjnym, które doświadczyły szkody na mieniu oraz szkody na osobie, przysługuje określony katalog roszczeń. Najistotniejszym z nich jest roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej za szkodę niemajątkową, na którą składa się zarówno uszczerbek fizyczny, jak i psychiczny. Dodatkowo poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie z tytułu: kosztów leczenia i rehabilitacji, kosztów dojazdów do placówek medycznych, kosztów opieki osób trzecich, czy chociażby utraconego wynagrodzenia. W poważnych przypadkach warto rozważyć roszczenia rentowe z tytułu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, zwiększenia się potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość. W przypadku szkody na mieniu, poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie za wszelkiego rodzaju ruchomości (samochód, rower, telefon komórkowy, kamerę, fotelik dziecięcy, kask, ubrania, itp.), które zostały uszkodzone lub zniszczone w trakcie zdarzenia.
Brak komentarzy